ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ
(Το παρακάτω ποίημα αναφέρεται στην εκτέλεση δύο Ιταλών μεταναστών στις ΗΠΑ, των Σάκκο και Βαντσέτι, το 1927, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για ληστεία μετά φόνου, παρόλο που βρέθηκε ο δράστης και ομολόγησε. Οι αρχές όμως αρνήθηκαν να επαναλάβουν τη δίκη ή να τους δώσουν χάρη, επιβεβαιώνοντας έτσι τις υποψίες ότι καταδικάστηκαν για τις ιδέες τους, ως αριστεροί. Το 1977, ο κυβερνήτης της Μασαχουσέτης, Μάικλ Δουκάκης, με διακήρυξή του αποκατέστησε μετά θάνατο τους Σάκκο και Βαντσέτι. Σε αυτούς αναφέρεται ο Αμερικανός ποιητής Καρλ Σάντμπεργκ)
Έννομη του θανάτου μεσονύχτια ώρα
Λοιπόν, η ώρα του θανάτου ήρθε, η έννομη μεσονύχτια ώρα,
Η ώρα που ο νόμος όρισε να πιάνει δουλειά η Καρέκλα
Να επιβεβαιώσει το μεγαλείο της πολιτείας της Μασαχουσέτης
Η ώρα εκείνη πλησίαζε, έφτασε, την σημάναν τα ρολόγια
Η ώρα για δυο άντρες να μεταφερθούν ψυχρά μπρος
Σ’ ένα ψυχρό διοικητικό συμβούλιο
Πέρα απ’ τους απροσμέτρητα λεπτούς τοίχους μεταξύ της μέρας
και της νύχτας
Πέρα απ’ την πρόσβαση γραμμάτων, τηλεγραφημάτων, ραδιοφώνων,
Πέρα απ’ την αδελφοσύνη του αίματος στις αδελφότητες
Της ομίχλης και της αχνής πάχνης, των άστρων και του πάγου.
Η ώρα για δύο άντρες είχε φτάσει
Να βαδίσουν πέρ’ από το αίμα κατάκαρδα στη σκόνη-
Μια ώρα που έρχεται για όλους τους ανθρώπους,
Κάποιοι με μια φούχτα ανθρώπους προσφιλείς στο προσκεφάλι
Κάποιοι κατάμονοι στις ερημιές, στων θαλασσών τα πλάτη
Κάποιοι μπροστά στο αχανές ακροατήριο όλης της οικουμένης.
Τώρα ο Σάκκο είδε τους μάρτυρες
Καθώς δένονταν τα λουριά
Δένοντάς τον στην Καρέκλα-
Και βλέποντας πως ήταν όλοι τους
Σεβάσμιοι άνθρωποι και υπεύθυνοι πολίτες
Κι ενώ κανείς δεν είχε τις συστάσεις,
Ο Σάκκο είπε «Καλησπέρα, κύριοι»
Και πριν το στερνό λουρί δεθεί για να κρατεί
Τον Σάκκο ψέλλισε, «Έχε γεια, μητέρα».
Ύστερα ήρθε ο Βαντσέτι.
Ευχήθηκε στο αχανές ακροατήριο όλης της οικουμένης
Κάτι κρυφό που βάσταγε στο στήθος.
Αυτή ήταν η ώρα να το πει.
Έπρεπε να μιλήσει τώρα ή να σωπάσει αλλιώς για πάντα.
Σφίγγαν τις μέγγενες του κράνους
Πνίγανε τα λουριά στο στόμα τη φωνή
Εκείνος φώναξε, «Θα ήθελα να συγχωρήσω
Κάποιους ανθρώπους, γι’ αυτό που κάνουν τώρα».
Κι έτσι τώρα
Είναι νεκροί οι νεκροί;
Μετάφραση Ζ. Δ. Αϊναλής
(Το ποίημα μπορεί να αξιοποιηθεί για να προβληματιστούν οι μαθητές γύρω από την επιβολή της θανατικής ποινής και να αντλήσουν επιχειρήματα υπέρ της κατάργησής της. Αποφεύγουμε έτσι το μακροσκελές κείμενο του βιβλίου «Γιατί πρέπει να καταργηθεί η θανατική ποινή;»)